Z błogosławieństwa Jego Eminencji Wielce Błogosławionego Sawy Metropolity Warszawskiego i całej Polski oraz Jego Ekscelencji Abp. Abla Ordynariusza Diecezji Lubelsko-Chełmskiej, Warszawskie Koło Terenowego Bractwa św. św. Cyryla i Metodego wraz z wiernymi kaplicy Św. Trójcy na Podwalu, w dniach 17-19 maja 2019 r. odbyło pielgrzymkę do diecezji Lubelsko-Chełmskiej „Śladami św. Męczenników Chełmskich i Podlaskich”.
Idea pielgrzymki była ściśle związana z konferencją poświęconą 80. rocznicy burzenia cerkwi prawosławnych na Chełmszczyźnie i południowym Podlasiu, którą zorganizowało Warszawskie Koło Terenowe Bractwa św. św. Cyryla i Metodego w dniu 8 grudnia 2018 r., pod patronatem JE Metropolity Sawy. W 2018 r. roku minęło 80 lat od tragicznych dla prawosławnej ludności Chełmszczyzny i Południowego Podlasia wydarzeń - roku 1938, kiedy z polecenia ówczesnych władz państwowych niszczono i odbierano prawosławnym świątynie; kiedy poniewierano i deptano ich wiarę; kiedy chciano zmieść ich z powierzchni ziemi, aby ich tam więcej nie było; za to, że byli prawosławnymi. Nie da się w pełni wyrazić słowami ogromu cierpień i strat tego okresu. Dla prawosławnych Chełmszczyzny i Podlasia była to golgota.
Celem konferencji przeto było przybliżenie i upamiętnienie tych dramatycznych wydarzeń z roku 1938, a jej kontynuacją była pielgrzymka do diecezji Lubelsko – Chełmskiej „Śladami św. św. Męczenników Chełmskich i Podlaskich”.
Nasze pielgrzymowanie rozpoczęliśmy molebnemodprawionym przez ks. protoprezbitera Anatola Szydłowskiego w katedrze św. Marii Magdaleny w Warszawie. Pierwszym miejscem, które odwiedziliśmy po drodze do Lublina była parafia św. Marii Magdaleny w Puławach. Po przyjeździe do Lublina jednym z najważniejszych punktów było spotkanie pielgrzymów z Arcybiskupem Ablem. Pielgrzymi mieli możliwość wzbogacić się zarówno pod względem duchowym jak i intelektualnym i dowiedzieć się na temat historii jak i współczesności życia Diecezji Lubelsko – Chełmskiej. Po niespełna dwugodzinnym spotkaniu z arcypasterzem, udaliśmy się do Kaplicy Trójcy Świętej na Zamku Lubelskim. Jest ona jednym z najcenniejszych zabytków sztuki średniowiecznej w Polsce i w Europie. Stanowi doskonałe połączenie gotyckiej architektury z bizantyńsko-ruską polichromią wnętrza, co czyni z niej zabytek unikatowy w skali międzynarodowej. Po Kaplicy Zamkowej oprowadzała nas z wielką pasją pani kustosz - miłośnik i znawca sztuki, i historii. Po pobycie na zamku i spacerze po starym mieście pojechaliśmy do cerkwi św. Mikołaja w Dratowie, a następnie do odrestaurowanej cerkwi św. św. app. Piotra i Pawła w Sosnowicy. W godzinach wieczornych przyjechaliśmy do hotelu w Chełmie na kolację i nocleg. Następny dzień naszej pielgrzymki rozpoczęliśmy od zwiedzenia cerkwi św. Jana Teologa w Chełmie i Góry Zamkowej w centrum Chełma, na której znajdują się m.in. pozostałości grodu obronnego z X w. oraz zamku książęcego z XIII w., wzniesionego przez księcia Rusi Halickiej Daniela Romanowicza. W miejscu zaś obecnej Bazyliki Narodzenia Najświętszej Marii Panny, znajdowała się niegdyś cerkiew prawosławna pod tym samym wezwaniem, którą ufundował ok. 1260 również Książe Daniel Romanowicz. Z Chełma pojechaliśmy do Dubienki, do cerkwi Św. Trójcy, po czym udaliśmy się do Hrubieszowa do miejsca naszego zakwaterowania. Po obiedzie udaliśmy się do pięknie odremontowanej cerkwi św. Symeona Słupnika w Dołhobyczowie. Po powrocie z Dołhobyczowa pielgrzymi w godzinach wieczornych odprawili jutrznię w cerkwi Zaśnięcia NMP w Hrubieszowie. Następnego poranka w niedzielę udaliśmy się do Klasztoru Opieki Matki Bożej do Turkowic na Św. Liturgię. Po Św. Liturgii i monasterskiej agapie na świeżym powietrzu, pielgrzymi przy pięknej słonecznej pogodzie mieli możliwość zwiedzania monasteru oraz zapoznania się z historią i fenomenem tego miejsca oraz obecną sytuacją życia monasteru. Po pożegnaniu z siostrami w Turkowicach pojechaliśmy do Zamościa, gdzie odwiedziliśmy uroczą cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy, po czym udaliśmy się na spacer po pięknej zamojskiej starówce. Ostatnim punktem naszej pielgrzymki była odnowiona cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Szczebrzeszynie, która jest jednym z najstarszych obiektów sakralnych, będących własnością Cerkwi prawosławnej w Polsce. Pełni duchowych wrażeń i wielu miłych doświadczeń i spotkań, powróciliśmy do Warszawy.
Bogu dziękujemy nade wszystko, a także wszystkim, którzy nas wspierali i których spotkaliśmy na drodze naszej pielgrzymki. Jednocześnie zachęcamy innych do odwiedzania Chełmszczyzny i południowego Podlasia, poznawania ich duchowego i kulturowego bogactwa oraz trudnej historii, podążając szlakiem naszych przodków i świętych męczenników za wiarę. Jak dziwne są i wielkie dzieła Boże. Tam, gdzie prawosławia miało już nie być …ono z woli Bożej jest, dobrze się ma. Czyż to nie Boży cud …?
Ks. Andrzej Baczyński
