W sobotę 8 grudnia br., w Centrum Kultury Prawosławnej w Warszawie odbyła się Konferencja poświęcona 80. rocznicy tragicznych wydarzeń - burzenia cerkwi prawosławnych na Chełmszczyźnie i południowym Podlasiu. Organizatorem Konferencji było Koło Terenowe Bractwa św. św. Cyryla i Metodego w Warszawie. Patronatem honorowym konferencję objął Jego Eminencja Metropolita prof. zw. dr hab. Sawa, Metropolita Warszawski i całej Polski.
W konferencji wzięli udział: Dziekan Wydziału Teologicznego ChAT – prof. dr hab. Jerzy Ostapczuk, Przewodniczący Stowarzyszenia Bractwo Prawosławne św. św. Cyryla i Metodego – Bazyli Piwnik, warszawskie duchowieństwo, studenci ChAT i Seminarium Duchownego oraz prawosławni mieszkańcy Warszawy.
Konferencję poprzedziła panichida odprawiona w Katedrze Metropolitalnej św. Marii Magdaleny w Warszawie przez ks. prot. Doroteusza Sawickiego i ks. prot. Andrzeja Baczyńskiego, podczas której wspominano ofiary tych tragicznych wydarzeń, kiedy to wielu oddało swe życie za wiarę prawosławną.
Część oficjalną rozpoczęło słowo wprowadzające Jego Eminencji Wielce Błogosławionego Metropolity Sawy, który m.in. mówił o haniebnej akcji z 1938 r., kiedy z polecenia władz państwa polskiego burzono cerkwie prawosławne na Chełmszczyźnie i Podlasiu. Nawiązał on także do okresu sprzed tych wydarzeń oraz po nich – jako zaplanowanych działań mających zniszczyć Cerkiew prawosławną i wiarę prawosławną. Eminencja mówił również o bolesnych doświadczeniach i osobistych refleksjach, związanych z cierpieniem ludności prawosławnej tych ziem, jego rodzinnych ziem.
Jako pierwszy z referatem na temat: „Likwidacja i burzenie cerkwi w Warszawie - jako zapowiedź tragedii z 1938 r.” – wystąpił ks. dr Doroteusz Sawicki, który wzbogacając swoje wystąpienie prezentacją multimedialną, ukazał uwarunkowania okresu międzywojennego oraz niezwykle trudnego położenia Cerkwi prawosławnej w tym okresie i nastrojów wobec prawosławia, jakie panowały po odzyskaniu niepodległości. Prelegent mówił również o złożonej historii warszawskiego prawosławia i burzeniu cerkwi w warszawie jako zapowiedzi tragedii z 1938 r.
Na temat „Burzenie cerkwi w 1938 r.” swoje wystąpienie, wsparte prezentacją przygotował – dr Grzegorz Kuprianowicz z Lublina, który przybliżył tragizm akcji burzenia cerkwi w roku 1938, a także ukazał dramat związany z całym zaplanowanym procesem wielopłaszczyznowych działań władz państwowych mających na celu likwidację Cerkwi prawosławnej na ziemi chełmskiej i podlaskiej oraz na ziemiach Rzeczypospolitej zarówno w okresie międzywojennym jak i powojennym.
Podczas konferencji zaprezentowano również wystawę na temat burzenia cerkwi na Chełmszczyźnie i południowym Podlasiu, powiązaną z tematem konferencji, udostępnioną przez ordynariusza diecezji Lubelsko Chełmskiej – abp. Abla.
ks. Andrzej Baczyński
foto Natalia Torkoniak, Andrzej Pawlak
